آیا می‌دانستید؟
استراتژی کسب و کار الکترونیکی
آیا می دانستید برای اتخاذ استراتژی کسب و کار الکترونیکی چند تصمیم متوالی و مرتبط به هم وجود دارد که شامل موارد زیر است؟
1- تحلیل فرصت های بازار: موفقیت در استراتژی کسب و کار الکترونیکی بستگی به درک عمیق از موقعیت بازار در درازمدت و کوتاه مدت دارد. منظور از بازار شامل فروشندگان و خریدارانی است که آینده مبادلات سازمان را شکل می دهند.
2- مدل های تجاری: یک مدل تجاری نشان دهنده محتوا، ساختار و مدیریت تعاملات و مبادلات بین یک شرکت و شرکت های همکار با مشتریان است.
مدل های تجاری در سازمان نقش حلقه واسط بین استراتژی ها و فرآیندهای کسب و کار در سازمان را بازی و مابین دو مقوله راهبردهای تجاری از فرآیندها و برنامه های عملیاتی، ارتباط کارا ایجاد می کنند. در واقع طراحی مدل کسب و کار الکترونیکی معادل با عملیاتی سازی و معماری یک راهبرد کلی در شرکت است تا از این طریق راهنمایی های لازم در جهت اجرای فرآیندهای کسب و کار و سیستم های اطلاعاتی ایجاد شود.
استراتژی کسب و کار الکترونیک
شرکت‌های کوچک و متوسط با استفاده از اینترنت به راحتی از مرزهای جغرافیایی عبور کرده و در سایر کشورها به بازاریابی می‌پردازند. در زنجیره عرضه الکترونیک، واسطه‌ها تحت فشار زیادی قرار گرفته‌اند. قبل از راه‌اندازی سیستم‌های کسب و کار الکترونیک، فعالیت‌های پشتیبانی خاصی برای توسعه این کار ضروری است.
از مکعب کسب و کار الکترونیک برای سنجش اثرات کاربرد آن در زنجیره ارزش و ابعاد شبکه ارزش استفاده می‌شود. به علت افزایش شفافیت در بازار به دلیل بهره‌برداری از تکنولوژی‌های ارتباطی، شرکت‌ها راحت‌تر می‌توانند جایگزین‌های بیشتری را برای سایر بازارها و یا کالاها بیابند. تفکیک محصول از محصولات رقبا با استفاده از اینترنت ساده‌تر است و همین امر به رقابت بیشتر در یک بازار معین منجر خواهد شد.کاهش هزینه‌های تغییر منبع، حذف واسطه‌ها، افزایش شفافیت در بازار از جمله مزایای استفاده از اینترنت در کسب و کار بین‌المللی است. چشم‌انداز روشن، باید آینده مطلوب سازمان را تشریح کند.
دو مدل زیر برای تدوین چشم‌انداز سازمان ارائه شده‌اند، این مدل‌ها با بهره‌گیری از اطلاعات محیط داخلی و خارجی سازمان، امکان تدوین چشم‌انداز کسب و کار الکترونیک (EB) را فراهم می‌سازند:
استراتژی کسب و کار های الکترونیکی
1- تجزیه و تحلیل نیروهای پنج گانه رقابتی؛
2- تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصت‌ها و تهدیدات محیطی(SWOT) .
- تجزیه و تحلیل نیروهای پنج گانه رقابتی: این مدل به بررسی اثر محیط خارجی سازمان بر اهداف، استراتژی‌ها و عملکرد سازمان می‌پردازد. این مدل به پنج نیروی رقابتی توجه دارد که با تاثیرگذاری بر یکدیگر وضعیت یک صنعت را از نظر رقابت مشخص می‌کنند. این نیروها عبارتند از:
1- ورود رقبای جدید (جدید الورودها)؛
2- تهدید جایگزین‌ها؛
3- قدرت چانه‌زنی خریداران؛
4- قدرت چانه‌زنی عرضه‌کنندگان؛
5- رقابت میان رقبای موجود.
با تشریح اثر اینترنت بر هریک از این نیروها، اثر محیط خارجی سازمان بر اهداف و استراتژی‌های سازمان روشن خواهد شد:
1- ورود رقبای جدید (جدید الورودها): استفاده از اینترنت ورود به بازارهای جدید را تسهیل می‌کند. شرکت‌های کوچک و متوسط با بهره‌گیری از اینترنت به راحتی از مرزهای جغرافیایی عبور کرده و در سایر کشورهای جهان به بازاریابی می‌پردازند (Hammer&Mangurian,1987)، با استفاده از سیستم‌های باز مثل اینترنت، هزینه‌های تغییر منبع (تغییر خریدار یا فروشنده) و الزامات سرمایه‌ای برای ورود به بازارهای جدید کاهش می‌یابد و لذا تهدید ورود رقبای جدید افزایش می‌یابد.
2- تهدید جایگزین‌ها: به علت افزایش شفافیت در بازار، شرکت‌ها راحت‌تر می‌توانند جایگزین‌های بیشتری را برای سایر بازارها و یا کالاها/ خدمات توسعه دهند. کاهش هزینه‌های تغییر نیز موجب افزایش احتمال ورود جایگزین‌های بیشتر به بازار می‌شود.
3- قدرت چانه‌زنی خریداران: تکنولوژی‌های جدید موجب تسهیل و گسترش ادغام افقی و عمودی در زنجیره عرضه می‌شوند (Porter&Millar,1985)، با ورود تکنولوژی اینترنت و نرم‌افزارهای جدید، روابط بین خریداران و تولیدکنندگان در حال محکم‌تر شدن است. در زنجیره عرضه الکترونیک، واسطه‌ها تحت فشار زیادی قرار گرفته‌اند. چون از یک طرف، رابطه مستقیم بین سطوح مختلف زنجیره عرضه در حال ساده‌تر شدن است و از طرف دیگر این نوع ارتباطات و دسترسی ساده به اطلاعات، موجب ایجاد شفافیت بیشتر در سطح بازار گردیده است، در نتیجه رابطه خریداران و مشتریان به سرعت در حال تغییر است (Berryman Wurster, Et Al; 1998)
4- قدرت چانه‌زنی عرضه‌کنندگان: اثرات توصیف شده در بخش «قدرت چانه‌زنی خریداران» را می‌توان به عرضه‌کنندگان نیز تعمیم داد. کاهش هزینه‌های تغییر منبع، کاهش نقش واسطه‌ها و افزایش شفافیت بازار از جمله موضوع‌هایی هستند که باید مورد بررسی قرار گیرند. البته عرضه‌کنندگان مجبور به تلاش بیشتری برای حفظ روابط خود با مشتریان خواهند بود (Tiggelear,1999).
5- رقابت در میان رقبای موجود: اینترنت ورود به سایر صنایع و کشورها را تسهیل کرده است. و از جانبی با استفاده از تکنولوژی اینترنت، محصولات را راحت‌تر می‌توان از محصولات مشابه رقبا تفکیک کرد. به عنوان مثال با ارائه اطلاعات و خدمات بیشتر، تفکیک محصول از محصولات رقبا ساده‌تر است. این امر به رقابت بیشتر در یک بازار معین منجر خواهد شد.
